Kỹ thuật quay Jib là gì? Hướng dẫn chuyên sâu cho người làm phim hiện đại

Trong thế giới làm phim và quay video hiện đại, kỹ thuật quay jib được xem là một trong những giải pháp ghi hình độc đáo giúp tạo ra những góc quay uyển chuyển, chuyên nghiệp và đậm chất điện ảnh. Nếu bạn từng xem các thước phim có cảnh máy quay bay từ dưới lên trên, chuyển động mượt mà từ trái sang phải, khả năng cao là chúng được quay bằng thiết bị jib.

Vậy jib là gì, kỹ thuật quay jib được sử dụng như thế nào và tại sao nó lại trở thành công cụ “đinh” trong nhiều dự án quay phim? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu cặn kẽ về kỹ thuật quay jib từ lý thuyết đến thực hành, từ đó ứng dụng hiệu quả trong các dự án của mình.

Jib là gì?

Jib là một thiết bị cơ học có dạng cánh tay đòn dài, dùng để gắn máy quay ở một đầu và đối trọng ở đầu còn lại. Nhờ vào cấu tạo cân bằng, người quay có thể di chuyển camera mượt mà theo nhiều hướng khác nhau, tạo ra những góc máy ấn tượng từ trên cao, chuyển động trôi nhẹ như “bay”.

Jib thường được dùng trong:

Quay phim điện ảnh.
Video ca nhạc.
TVC quảng cáo.
Truyền hình sự kiện.

Một cảnh quay flycam chưa chắc bằng một cú jib mượt mà và chính xác.

Ưu điểm vượt trội của kỹ thuật quay Jib

Việc sử dụng jib mang lại rất nhiều lợi ích vượt trội trong quá trình ghi hình. Cụ thể:

Tạo chuyển động camera mượt, uyển chuyển như trong các bộ phim Hollywood.
Cho phép góc quay từ trên cao xuống hoặc từ dưới lên, tạo cảm giác không gian rộng mở.
Khắc phục những hạn chế của tay quay hoặc tripod truyền thống.
Tiết kiệm chi phí hơn so với drone trong một số trường hợp quay nội thất.

Ngoài ra, jib giúp nâng tầm chất lượng hình ảnh, biến những video đơn giản thành những thước phim ấn tượng về mặt cảm xúc và thẩm mỹ.

Khi nào nên sử dụng kỹ thuật quay Jib?

Không phải lúc nào bạn cũng cần đến jib, nhưng trong các tình huống sau, jib là công cụ cực kỳ lý tưởng:

Quay sự kiện lớn (lễ hội, concert, hội nghị).
Cần diễn tả sự chuyển động từ cao xuống thấp hoặc ngược lại.
Muốn thể hiện cảm xúc nhân vật qua không gian rộng lớn.
Tạo cảm giác trôi mượt, điện ảnh trong MV, TVC, video giới thiệu doanh nghiệp.

Ví dụ, trong video marketing cho bất động sản, sử dụng jib có thể giúp bạn thể hiện toàn bộ khung cảnh ngoại thất hoặc nội thất biệt thự một cách hoành tráng mà vẫn tinh tế.

Các loại jib phổ biến hiện nay

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại jib với kích thước và tính năng khác nhau, phù hợp với từng nhu cầu sử dụng:

1. Jib mini

Nhỏ gọn, dễ mang vác.
Phù hợp với quay Vlog, YouTube, sự kiện nhỏ.
Giá thành rẻ, dễ tiếp cận.

2. Jib cơ bản (trung cấp)

Dài khoảng 2 – 4 mét.
Dành cho các dự án quay MV, TVC, phim ngắn.
Có thể gắn thêm motor điều khiển đầu quay.

3. Jib chuyên nghiệp (có motor điều khiển)

Cho phép điều khiển chuyển động máy quay từ xa.
Kết hợp được với camera cao cấp hoặc gimbal.
Dùng trong các dự án phim điện ảnh, truyền hình.

Kỹ thuật vận hành jib đúng cách

1. Cân bằng đối trọng

Đây là bước quan trọng nhất khi vận hành jib. Nếu đối trọng không chuẩn, camera sẽ nghiêng hoặc không điều khiển được.

Dùng tạ hoặc túi cát để cân bằng.
Cân chỉnh camera và phụ kiện trước khi thêm đối trọng.
Test độ mượt của chuyển động trước khi quay thật.

2. Điều khiển trục quay

Bạn có thể quay jib lên – xuống (tilt) hoặc qua trái – phải (pan) để tạo ra các chuyển động ấn tượng.

Với jib mini, bạn có thể điều khiển thủ công.
Với jib có motor, dùng điều khiển từ xa để quay mượt hơn.

3. Kết hợp chuyển động máy quay

Hãy kết hợp chuyển động của jib với zoom hoặc focus để tạo hiệu ứng điện ảnh.

Ví dụ: Vừa nâng jib lên, vừa zoom nhẹ vào nhân vật – tạo cảm giác “tình tiết đang được hé mở”.

Mẹo giúp quay jib hiệu quả

Để sử dụng jib hiệu quả hơn, bạn có thể áp dụng một số mẹo chuyên môn sau:

Dựng storyboard sẵn trước khi quay để biết rõ cần dùng jib khi nào.
Luôn có người hỗ trợ giữ an toàn cho jib, tránh va chạm thiết bị.
Không lạm dụng chuyển động phức tạp, hãy giữ mọi thứ đơn giản nhưng tinh tế.
Thường xuyên bảo dưỡng thiết bị, kiểm tra vít, bản lề và trục quay.

So sánh jib với các thiết bị quay khác

Thiết bị	Ưu điểm	Hạn chế
Tripod	Ổn định, dễ dùng	Không tạo được chuyển động
Gimbal	Mượt mà, cơ động	Hạn chế độ cao, không quay từ trên
Drone	Quay từ trên không	Không quay được trong nhà
Jib	Mượt, đa dạng góc cao – thấp	Cần không gian lắp đặt, người vận hành

Những lỗi thường gặp khi quay bằng jib

1. Camera bị lắc

Nguyên nhân có thể do:

Thiếu đối trọng.
Không khóa chắc các khớp nối.
Tay điều khiển quá mạnh.

Giải pháp: Cân chỉnh lại trọng lượng, test kỹ trước khi quay.

2. Quay bị cắt đầu, hụt khung

Thường gặp với người mới dùng jib.

Giải pháp: Sử dụng màn hình monitor ngoài để kiểm soát khung hình tốt hơn.

3. Chuyển động quá nhanh hoặc đột ngột

Làm mất chất lượng hình ảnh, khó hậu kỳ.

Giải pháp: Luyện tập chuyển động mượt, đều tay hoặc dùng motor điều khiển.

Ứng dụng kỹ thuật quay jib trong các lĩnh vực

Quay jib không chỉ dành cho phim điện ảnh. Hiện nay, rất nhiều lĩnh vực ứng dụng kỹ thuật này để nâng cao chất lượng hình ảnh:

Video giới thiệu doanh nghiệp – tạo cảm giác chuyên nghiệp, quy mô.
Quay lễ cưới – ghi lại toàn cảnh sảnh cưới, sân khấu.
MV ca nhạc – diễn tả cảm xúc nghệ sĩ qua góc máy sáng tạo.
Video sự kiện – tăng chiều sâu không gian, gây ấn tượng mạnh.

Xem thêm: Làm phim giới thiệu công ty chuyên nghiệp

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

Quay jib có cần giấy phép không?

Không, nhưng nếu bạn quay ở địa điểm công cộng hoặc không gian có giới hạn, cần xin phép ban quản lý để đảm bảo an toàn.

Có thể thay jib bằng drone không?

Trong một số trường hợp quay ngoài trời, drone có thể thay thế. Tuy nhiên, quay trong nhà, quay chi tiết và cần sự mượt mà thì jib vẫn là lựa chọn tốt hơn.

Người mới có thể tự quay jib không?

Có thể, nhưng nên bắt đầu từ jib mini để làm quen dần. Việc hiểu trọng lượng, cân bằng và điều khiển là yếu tố quyết định sự thành công.

Kết luận

Kỹ thuật quay jib là một kỹ năng quan trọng giúp bạn nâng cao chất lượng sản phẩm hình ảnh, từ những đoạn video đơn giản đến những thước phim chuyên nghiệp. Việc hiểu rõ cấu tạo, cách sử dụng, và ứng dụng jib trong từng bối cảnh sẽ giúp bạn tận dụng tối đa sức mạnh của công cụ này.

Nếu bạn đang muốn đầu tư thiết bị quay, hãy cân nhắc trang bị một chiếc jib phù hợp – đây là khoản đầu tư xứng đáng cho sự nghiệp làm phim của bạn.

Đừng quên: Sáng tạo là vô hạn, và jib chính là công cụ để bạn thể hiện mọi góc nhìn từ trên cao đến sâu thẳm nhất trong mỗi khung hình!

Bạn muốn tìm hiểu thêm về các thiết bị quay chuyên nghiệp khác?

Tham khảo thêm bài viết về thiết bị quay video cần thiết cho người mới.

Kỹ thuật quay jib là gì?